. „Twórcze życie we dwoje” autorstwa Julii Pańków

Klasyk polskiego kina i najbardziej pożądana portrecistka PRL-u, dzięki której ikony polskiej kultury, tj. Beata Tyszkiewicz czy Agnieszka Osiecka zyskały ponadczasowe piękno. Współtwórca Kabaretu Starszych Panów, mistrz języka i absurdalnego humoru, wcielenie cnót poprzedniej epoki, prywatnie – jak sam mówił – mężczyzna dzieckiem podszyty, oraz uznana scenografka telewizyjna i teatralna, słynąca z urody i klasy. Najbardziej znany karykaturzysta PRL, bon vivant, współtwórca Polskiej Szkoły Plakatu oraz uwielbiana rysowniczka satyrycznych scenek rodzajowych m.in. ze „Szpilek”. Twórcy awangardy filmowej w Polsce, niezależni wydawcy książek, artyści absolutni. On – pisarz z nieodłączną fajką w zębach, deklarujący, że jest raczej czasownikiem niż rzeczownikiem, ona – genialna malarka i rysowniczka, bezkompromisowa wobec siebie i innych. Artyści plastycy, przedstawiciele bohemy, twórcy mozaik i wielkoformatowych dekoracji architektonicznych. Ich dom stał się żywą galerią i scenografią dla twórczego życia. Słowem: artystyczna elita międzywojnia i PRL-u.

Jak to jest, gdy dwie jednostki twórcze decydują się na wspólne życie? Czy mogą liczyć na wsparcie czy raczej rywalizację? I czy w patriarchalnej rzeczywistości PRL-u, w której przyszło żyć większości z nich, możliwe było prawdziwe partnerstwo? Czy w przypadku związku artystów pierwsze miejsce zajmuje miłość czy może jednak sztuka, nieznosząca kompromisów? 

I chociaż bohaterami książki Julii Pańków są twórcze pary, autorka z niezwykłą finezją szkicuje przy tym odrębne sylwetki silnych kobiet, których niebywały talent i oryginalność pozwoliły na niezależność, a także wolność w tworzeniu w dziedzinach wówczas zdominowanych przez mężczyzn. Ich bogate życiorysy to niewyczerpane źródło inspiracji dla wszystkich silnych, niezależnych i twórczych kobiet, niebojących się pokonywać przeciwności losu, by osiągać swoje cele. Nie tylko te artystyczne.

„Twórcze życie we dwoje” to pięć wizerunków niezwykłych małżeństw: Zofia Nasierowska i Janusz Majewski, Jeremi Przybora i Alicja Wirth, Hanna Gosławska (Ha-Ga) i Eryk Lipiński, Stefan i Franciszka Themersonowie oraz Hanna i Gabriel Rechowiczowie. Nie wszystkie z przedstawionych w książce par mogą uchodzić za wzór idealnego małżeństwa – związki niektórych z nich trwały aż do śmierci i przypominały sielankę, a wspólna praca wzmacniała łączącą ich więź, innych zaś były burzliwe i kończyły się rozwodem. Opisani tu bohaterowie raczej nie zdradzą nam sekretu wspólnego życia, prędzej sekret życia twórczego ramię w ramię, w jego niezliczonych przejawach i wyzwaniach.

Dodatkowym atutem książki są liczne archiwalne fotografie, które stanowią doskonałe uzupełnienie wciągającej narracji. 

Julia Pańków – dziennikarka i redaktorka, publikowała w: „Machinie”, „Bluszczu”, „Wysokich Obcasach”, „Wprost”, „Architekturze-murator”, „Elle”, „Zwierciadle”, „Kukbuku”, „Kosmosie dla dziewczynek”. Współautorka książki „Kreatorki. Kobiety, które zmieniły polski styl życia” (MUZA, 2019).