.jpg)
Szczecin stał się w tym roku stolicą młodych genealogów. 6 czerwca 2025 r. w Fabryce Wody odbyła się gala finałowa 4. edycji konkursu „Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja wielka i mała Ojczyzna”. Uczniowie z całej Polski odebrali nagrody z rąk dr Pawła Pietrzyka, Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych oraz Magdaleny Traczuk-Rąpały z Ministerstwa Edukacji Narodowej. – Ta edycja naprawdę przełamała wszystkie schematy – jeszcze nigdy nie otrzymaliśmy aż tylu zgłoszeń! Blisko 700 osób z całej Polski wzięło udział w konkursie, co wyraźnie pokazuje, jak rośnie zainteresowanie poszukiwaniami genealogicznymi. Chociaż genealogia nie funkcjonuje jako odrębna dziedzina nauki, odgrywa kluczową rolę w zrozumieniu naszego dziedzictwa. Dlatego warto wykorzystać jej potencjał nie tylko na lekcjach historii, lecz także w nauce języka polskiego czy… biologii! Słyszałem już o szkołach, które w kreatywny sposób wplatają genealogiczne wątki w program nauczania. To doskonała okazja, by porozmawiać z uczniami o tradycji, o naszej małej ojczyźnie i poczuć więź z przeszłością – mówił podczas gali Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, dr Paweł Pietrzyk.
Założeniem konkursu „Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja wielka i mała Ojczyzna” jest zainteresowanie młodzieży tematyką poszukiwań genealogicznych. W konkursie mogli wziąć udział uczniowie szkół podstawowych z klas 4-8. Zadaniem uczestników było stworzenie drzewa genealogicznego i opisanie dziejów swojej rodziny na podstawie m.in. rozmów z bliskimi oraz informacji zaczerpniętych z dokumentów i zdjęć znalezionych w archiwum rodzinnym i w Archiwach Państwowych.
Początek zmagań młodych genealogów został ogłoszony 18 września 2025 r. Uczestnicy mieli czas na stworzenie prac i zgłoszenie udziału w konkursie za pomocą interaktywnego formularza zgłoszeniowego do 24 marca 2025 r. W tej edycji konkursu wpłynęła rekordowa liczba zgłoszeń – aż 684 prace z 370 szkół. To prawie trzykrotnie więcej niż w roku ubiegłym. Kapituła Konkursu wyłoniła 8 laureatów w kategorii klas 4-6 oraz 9 laureatów w kategorii klas 7-8 uczniów szkół podstawowych. Kapituła doceniła zawłaszcza różnorodność form, źródeł i odwagę w sięganiu po nowe technologie.
Decyzją Kuratoriów Oświaty wyniki konkursu będą brane pod uwagę podczas rekrutacji do szkół ponadpodstawowych na rok szkolny 2025/2026.
Koordynatorem 4. edycji konkursu oraz gospodarzem gali było Archiwum Państwowe w Szczecinie. Podczas finałowego wydarzenia nagrody laureatom – uczniom oraz nauczycielom - z całej Polski wręczyli Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk oraz Magdalena Traczuk-Rąpała, główny specjalista w Departamencie Innowacji i Rozwoju w Ministerstwie Edukacji Narodowej, która odczytała list Wiceministry Edukacji Narodowej, dr Katarzyny Lubnauer do uczestników, opiekunów, nauczycieli i gości wydarzenia.
– Konkurs ten nie tylko rozwija wiedzę historyczną i genealogiczną, ale przede wszystkim uczy młodych ludzi szacunku do przeszłości, pamięci o przodkach i budowania osobistej tożsamości na fundamencie tradycji rodzinnych i lokalnych. Dzięki takim inicjatywom uczniowie mają możliwość głębiej zrozumieć, skąd pochodzą i jakie wartości kształtowały ich Małą i Wielką Ojczyznę – napisała w liście dr Katarzyna Lubnauer. – Z ogromnym podziwem przyjmuję efekty pracy młodych pasjonatów historii, którzy z zaangażowaniem tworzyli drzewa genealogiczne, opisywali dzieje rodzin, odkrywali lokalne historie i pielęgnowali pamięć o tych, którzy byli przed nimi. To nie tylko działania edukacyjne – to prawdziwe świadectwo patriotyzmu, odpowiedzialności i wrażliwości.
Wiceministra podziękowała także nauczycielom i opiekunom „za wsparcie uczniów, motywowanie ich do poszukiwań i towarzyszenie im w tej wymagając, ale jakże wartościowej drodze” oraz organizatorom za „pomysłowość, konsekwencję i pasję w promowaniu edukacji historycznej i obywatelskiej”.
Swoją obecnością wydarzenie zaszczycili m.in.: Wicewojewoda Zachodniopomorski - Bartosz Brożyński, Zastępca Prezydenta Miasta Szczecin - Michał Przepiera oraz Zachodniopomorski Kurator Oświaty - Paweł Palczyński. Spotkanie uświetnił występ Zespołu Pieśni i Tańca „Szczecinianie”.
– Wierzę, że ten konkurs będzie się rozwijał w coraz lepszym kierunku, a z każdym rokiem liczba uczestników będzie rosnąć – na korzyść nie tylko ich samych, lecz także nas, archiwistów! Takie inicjatywy edukacyjne pozwalają nam zburzyć stereotypy i pokazać, że archiwa to miejsca pełne fascynujących odkryć, do których warto zaglądać. To właśnie w archiwach kryją się bezcenne źródła wiedzy, dzięki którym możemy weryfikować fakty – a w świecie zalewanym coraz większą ilością „fake newsów” to umiejętność bezcenna – podsumował na koniec wydarzenia dr Paweł Pietrzyk, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych.
Paweł Pietrzyk poinformował także zebranych, że gospodarzem kolejnej, piątej edycji „Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja wielka i mała Ojczyzna” będzie Archiwum Państwowe w Białymstoku.
Po części oficjalnej uczestnicy wydarzenia zwiedzili Edukatorium Fabryki Wody i Politechnikę Morską w Szczecinie.
***
Archiwa Państwowe to instytucje, które zajmują się gromadzeniem, przechowywaniem, konserwowaniem oraz udostępnianiem dokumentów i akt publicznych, mających znaczenie dla historii kraju i jego obywateli. Działają na podstawie przepisów prawa, w tym ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, i są częścią systemu administracji publicznej. Archiwa państwowe pełnią istotną rolę w ochronie dziedzictwa narodowego, umożliwiając badania naukowe, ale także zapewniając dostęp do dokumentów w celach administracyjnych, prawnych, naukowych czy genealogicznych. Archiwa Państwowe składają się 3 archiwów o charakterze centralnym z siedzibą w Warszawie: Archiwum Głównego Akt Dawnych – przechowującego najważniejsze dokumenty państwa polskiego od średniowiecza do zakończenia I wojny światowej, Archiwum Akt Nowych – przechowującego wytworzone po 1918 r. akta władz centralnych, instytucji i stowarzyszeń o charakterze ogólnopolskim, Narodowego Archiwum Cyfrowego – przechowującego dokumentację fotograficzną, dźwiękową oraz filmową powstałą od początków XX w., 29 archiwów o charakterze regionalnym wraz z oddziałami zamiejscowymi – przechowujących źródła historyczne do dziejów regionu. W Archiwach Państwowych przechowywane są najważniejsze źródła do historii państwa polskiego m.in. dokument Zbiluta z 1153 r. (najstarszy akt prawny sporządzony w Polsce), dokumenty królów i książąt, dokumenty lokacyjne miast np. Krakowa z 1257 r., oryginały Unii Lubelskiej z 1569 r. oraz Konstytucji 3 Maja z 1791 r., dokumenty ważnych osobistości historycznych m.in. Ignacego Jana Paderewskiego, Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Daszyńskiego , dokumenty Biura Odbudowy Stolicy dotyczące prac budowlanych prowadzonych w Warszawie po II wojnie światowej, a także setki tysięcy fotografii z Polski i świata m.in. pochodzących ze zbiorów „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” oraz Wojskowej Agencji Fotograficznej.
Napisz komentarz
Komentarze